Het dubbele materialiteitsprincipe in duurzaamheid: wat is het en hoe pas je het toe?

Duurzaamheid speelt een steeds belangrijkere rol voor organisaties van alle formaten. Door wet- en regelgeving worden bedrijven verplicht om transparant te zijn over hun impact op mens, milieu en maatschappij. Maar waar begin je in dit proces? Het dubbele materialiteitsprincipe helpt organisaties te identificeren en prioriteren welke duurzaamheidsthema’s voor hen van belang zijn: waar maken zij impact en welke duurzaamheidsfactoren hebben impact op hen? In deze blog leggen we uit wat het dubbele materialiteitsprincipe inhoudt, waarom het zo belangrijk is, en hoe je het kunt toepassen binnen je organisatie.

Wat is het dubbele materialiteitsprincipe?

Het dubbele materialiteitsprincipe is een concept binnen de CSRD-wetgeving dat twee invalshoeken belicht:

• Impactmaterialiteit (inside-out):
  De invloed van jouw organisatie op mens, milieu en maatschappij.

• Financiële materialiteit (outside-in):  
  De invloed van mens, milieu en maatschappij op de financiële prestaties van jouw organisatie.

Door deze twee invalshoeken te combineren, krijgen organisaties een volledig en duidelijk inzicht in de duurzaamheidsvraagstukken die voor hen relevant zijn. Dit helpt hen niet alleen te begrijpen waar ze invloed op hebben, maar ook om de impact van risico’s en kansen van duurzaamheid op hun financiële gezondheid te analyseren. De uitkomst van deze analyse helpt organisaties een duurzaamheidsstrategie te ontwikkelen om zowel financiële impact als impact op mens, milieu en maatschappij te maken.

Impactmaterialiteit (Inside-Out): De invloed van jouw organisatie op de wereld

Impactmaterialiteit betreft de invloed die jouw organisatie heeft op de wereld: de inside-out benadering. Het gaat verder dan de ecologische voetafdruk en houdt ook rekening met de impact die je als organisatie maakt op de omgeving in de sociale en maatschappelijke context. Deze impact kan zowel positief als negatief zijn. Enkele voorbeelden zijn:

• Een productiebedrijf met een hoog energieverbruik en een grote CO2-uitstoot:      
  De impactmaterialiteit betreft dan de gevolgen van deze uitstoot voor het milieu, bijvoorbeeld de bijdrage aan klimaatverandering.
• Een lokale onderneming die actief betrokken is bij de regio:
  De impactmaterialiteit betreft in dit geval de positieve impact die jouw organisatie heeft op de gemeenschap, zoals het sponsoren van lokale verenigingen en het creëren van werkgelegenheid voor mensen in de regio.

Financiële Materialiteit (Outside-In): duurzaamheidsfactoren als risico’s en kansen

Terwijl impactmaterialiteit kijkt naar de invloed van jouw organisatie op de wereld, richt financiële materialiteit zich op de outside-in factoren: hoe externe duurzaamheidskwesties invloed kunnen hebben op jouw organisatie en de financiële prestaties. Duurzaamheidskwesties kunnen organisaties op verschillende manieren raken, bijvoorbeeld door veranderingen in wet- en regelgeving, veranderend consumentengedrag of de impact van klimaatverandering op de toeleveringsketen. Dit kan zowel een risico als een kans zijn voor de financiële prestaties van een organisatie. Enkele voorbeelden zijn:

• Als jouw organisatie afhankelijk is van fossiele brandstoffen en er strengere milieuregels worden ingevoerd om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, kunnen er extra kosten ontstaan, bijvoorbeeld door investeringen in elektrificatie of hogere belastingen voor CO2-uitstoot
• Consumenten worden steeds bewuster van de milieu-impact van producten, wat kansen biedt voor bedrijven die duurzame oplossingen aanbieden. Als jouw verpakkingsbedrijf bijvoorbeeld circulaire, gerecycleerde producten levert, kan dit je onderscheiden van concurrenten en inspelen op de vraag naar milieuvriendelijke opties. Door in te zetten op duurzame verpakkingen vergroot je niet alleen je marktaandeel, maar versterk je tevens je merk en klantenloyaliteit, wat zowel bijdraagt aan een duurzamere toekomst als aan je financiële prestaties op de lange termijn.

Hoe pas je het Dubbele Materialiteitsprincipe toe?

Het toepassen van het dubbele materialiteitsprincipe binnen jouw organisatie hoeft niet ingewikkeld te zijn. Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen om zowel de impact als de financiële materialiteit te identificeren en toe te passen:

1. Breng je impact op mens, milieu en maatschappij in kaart (impact materialiteit):
   Analyseer je bedrijfsactiviteiten en ga na welke impact je hiermee uitoefent op het milieu en de samenleving. Kijk naar duurzaamheidsthema’s zoals energieverbruik, CO2-uitstoot, afvalproductie en arbeidsomstandigheden. Een impactanalyse helpt bij het bepalen van op welke thema’s je de meeste positieve of negatieve impact maakt en daarmee waar je verbeteringen door kunt voeren.
2. Identificeer externe risico’s en kansen:
   Onderzoek welke externe duurzaamheidsfactoren jouw organisatie kunnen beïnvloeden. Denk hierbij aan strengere milieuregels, veranderend consumentengedrag of ontwikkelingen in de markt. Hierbij kan een megatrend analyse zoals de risico barometer van Allianz je ondersteunen (Allianz-Risk-Barometer-2025.pdf).
3. Betrek stakeholders en verzamel inzichten:
   Klanten, leveranciers, werknemers en investeerders hebben verschillende verwachtingen en belangen als het gaat om duurzaamheid. Organiseer stakeholdergesprekken, zet enquêtes uit of analyseer klantfeedback om inzicht te krijgen in welke duurzaamheidsthema’s voor hen belangrijk zijn. Dit helpt je om je strategie af te stemmen op de behoeften van je belangrijkste stakeholders.
4. Prioriteer en verwerk duurzaamheid in je strategie:
   Op basis van de verzamelde gegevens bepaal je welke duurzaamheidsthema’s het meeste impact hebben of jouw organisatie of op welke duurzaamheidsthema’s jouw organisatie de meeste impact heeft. Integreer deze onderwerpen in je bedrijfsstrategie en stel concrete acties vast, zoals het investeren in hernieuwbare energie, het investeren in opleiding en ontwikkeling of het verminderen van ongevallen door het organiseren van veiligheidstrainingen.

Conclusie

Het dubbele materialiteitsprincipe biedt organisaties de mogelijkheid om duurzaamheid vanuit twee belangrijke perspectieven te benaderen: de impact die zij zelf hebben op mens, milieu en maatschappij en de invloed van externe factoren op hun financiële prestaties. Dit helpt organisaties bij het nemen van weloverwogen beslissingen, het herkennen van risico’s en kansen, en het prioriteren van acties die niet alleen de wereld ten goede komen, maar ook de organisatie zelf op lange termijn versterken.

Onze experts staan klaar om je te helpen duurzame kansen te ontdekken en te benutten. Neem vandaag nog contact met ons op voor een adviesgesprek op maat!