Wat zijn de voorwaarden voor financiële steunverlening bij aankoop van eigen aandelen?

Steeds vaker wordt bij overnames een deel van de koopprijs voor de aandelen gefinancierd met vreemd vermogen. Financiële instellingen zijn bij de meeste kopers bereid om de koopprijs van de aandelen te financieren met een bancaire lening, mee te denken in alternatieve oplossingen zoals ‘crowd funding’ of de bancaire lening aan te laten vullen met een ‘achtergestelde verkoperslening’. Hierdoor blijft de koper een deel van de koopprijs schuldig aan de verkoper. Aan zo’n verkoperslening zijn echter wel een aantal belangrijke voorwaarden verbonden.

Een bv of nv die eigen aandelen wil inkopen en dat niet kan financieren, zou in de verleiding kunnen komen de eigen aandelen door derden te laten kopen en daarvoor financiële steun te verlenen in de vorm van een verkoperslening of een zekerheidsstelling. Om crediteuren, die hierdoor kunnen worden benadeeld, te beschermen, gold er echter een verbod tot deze vorm van financiële steunverlening. Leningen voor de aankoop van eigen aandelen waren slechts onder strikte voorwaarden toegestaan.

Verkopersleningen toegestaan bij een bv

Sinds de inwerkingtreding op 1 oktober 2012 van de Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht is het verbod van financiële steunverlening vervallen. In de praktijk was een strikte toepassing van dit verbod namelijk niet wenselijk. In het mkb zijn verkopersleningen daarom niet meer gebonden aan het verbod tot financiële steun voor de verkrijging van de eigen aandelen en zijn verkopersleningen toegestaan.

Het is wel raadzaam om de fiscale ontwikkelingen rondom de verkoperslening goed te volgen. Zo staat de fiscale renteaftrek op vreemd vermogen al enige tijd onder druk. Daarnaast is de Belastingdienst van mening dat verkopersleningen als earn out onder de deelnemingsvrijstelling zouden kunnen vallen, indien de contante waarde van de verkoperslening door bijzondere omstandigheden onzeker is. Hierdoor is een eventueel afwaarderingsverlies op de verkoperslening niet aftrekbaar en de ontvangen rente niet belast.

4 belangrijke voorwaarden voor verkopersleningen bij een nv

In het geval van financiële steun aan de koper van aandelen bij een nv moeten echter wél een aantal voorwaarden in acht worden genomen. Allereerst is de hoofdregel dat een verkoperslening alleen mogelijk is indien het bestuur besluit tot het verstrekken van de lening én dit bestuursbesluit voorafgaand is goedgekeurd door de algemene vergadering van aandeelhouders. Daarbij mag er slechts een lening verstrekt worden aan de koper voor de verkrijging van aandelen als aan onderstaande voorwaarden is voldaan.

1. Zakelijke voorwaarden

De verkoperslening moet worden verstrekt tegen marktvoorwaarden: tegen zakelijke en in de markt gebruikelijke rente en zekerheden.

2. Gebonden vermogen-voorwaarde

Het eigen vermogen verminderd met het bedrag van de lening mag niet kleiner zijn dan het gestorte en opgevraagde kapitaal vermeerderd met de gebonden reserves. Hiermee wordt voorkomen dat een al aangewend gedeelte van de vrije reserves nogmaals kan worden aangesproken voor een verkoperslening (of een uitkering).

3. Kredietwaardigheid van partijen

De kredietwaardigheid van de bij de verkoperslening betrokken partijen moet nauwgezet zijn onderzocht.

4. Billijke prijs

De prijs waarvoor een derde de aandelen verkrijgt door een transactie met de nv moet redelijk en rechtvaardig zijn.

Laat de verkooplening toetsen door een juridisch adviseur!

Als er na afloop van de transactie financiële problemen ontstaan, wil een bestuurder natuurlijk niet aansprakelijk worden gesteld wegens wanbeleid. Laat een verkoperslening dan ook altijd toetsen door een juridisch adviseur. Op deze manier weet je zeker dat de verkooplening voldoet aan de noodzakelijke voorwaarden en word je fiscaal niet verrast. Zo oordeelde de Ondernemingskamer van Hof Amsterdam eerder in een dergelijke zaak dat het bestuur op zichzelf geen onjuist beleid had gevoerd, omdat zij bij het verstrekken van de verkopersleningen was afgegaan op het advies van de met het oog daarop inschakelde juridisch deskundigen. Neem dus het zekere voor het onzekere!